Artykuł zaktualizowany 29 maja 2024
W świecie współczesnym, gdzie technologia jest wszechobecna, a smartfony, tablety i komputery stały się nieodłącznymi towarzyszami dorosłych i młodzieży, coraz częściej mówi się o potrzebie detoksu cyfrowego. Świadome ograniczenie czasu spędzanego przed ekranem może przynieść wiele korzyści. Pozwala na regenerację umysłu, poprawę relacji interpersonalnych i zwiększenie świadomości własnych potrzeb. To okazja, aby odkryć, że istnieje piękny realny świat poza cyfrowym.
Ekrany tabletu, smartfonu czy komputera stały się nieodłączną częścią naszego życia. Za pośrednictwem urządzeń cyfrowych pracujemy, uczymy się, rozmawiamy z najbliższymi, szukamy rozrywki. Nadmierne korzystanie z takich gadżetów może prowadzić do wielu negatywnych konsekwencji, jakimi są uzależnienie od mass mediów, zaburzenia snu czy problemy z koncentracją.
Co to jest cyfrowy detoks
Idea detoksu cyfrowego polega na kilkudniowej przerwie w korzystaniu z urządzeń elektronicznych, takich jak tablet, telefon, telewizor czy komputer. Jeśli z różnych powodów, np. służbowych czy rodzinnych, nie możemy całkowicie zrezygnować z korzystania z tych urządzeń, powinniśmy ograniczyć ten czas do niezbędnego minimum. W detoksie chodzi przede wszystkim o to, aby ograniczyć wykorzystanie mediów społecznościowych dla rozrywki i tym samym odciążyć mózg.
Detoks cyfrowy zakłóca dostarczanie sobie bodźców, które wywołują zmęczenie, rozdrażnienie, niepokój, problemy z koncentracją i zdrowiem fizycznym. Dzięki detoksowi łatwiej skupić się na tym, co jest naprawdę ważne lub tym czym aktualnie powinieneś się zająć. Technologia zapewnia nam wiele korzyści, ale równie ważne jest życie poza ekranem pełne bezpośrednich relacji, aktywności fizycznej i momentów spokoju.
Detoks od internetu
Odcinając sobie dostęp do sieci, zmniejszasz poczucie stresu i możesz cieszyć się codziennymi zajęciami, na które zwykle nie znajdujesz czasu lub znajdujesz go bardzo niewiele. Każdy z nas ma prawo do odłączenia, do chwil dla siebie niezakłóconych przez sieć. Bezpieczne i świadome korzystanie z urządzeń cyfrowych to nie tylko kwestia ochrony prywatności i danych osobowych, ale przede wszystkim inwestycja w nasze zdrowie i samopoczucie.
Zacznij od krótkich okresów bez internetu. Na początek detoks internetowy może trwać godzinę w ciągu dnia. Może to być poranek lub wieczór, ale w gruncie rzeczy obojętnie o jakiej porze wyłączysz smartfon. Jeśli uda ci się przeżyć kilka godzin w odcięciu, to może spróbujesz cały dzień w niedzielę? Zacznij od małych rzeczy, żeby łatwiej było uniknąć pokusy sięgnięcia po telefon w chwili silnego dyskomfortu.
Jeśli brak dostępu do sieci utrudnia ci radzenie sobie ze stresem, może to oznaczać uzależnienie od mediów społecznościowych. Uzależnienie od portali społecznościowych dotyka obecnie miliony ludzi na całym świecie. Często możemy zobaczyć pary czy znajomych w restauracji, którzy zamiast rozmawiać ze sobą manipulują w telefonach, korzystając z Facebooka czy Instagrama. Aby uzależnienie od social media nie rządziło twoim życiem, nie musisz od razu kasować wszystkich komunikatorów lub aplikacji. Wystarczy, że wyznaczysz sobie określony czas, kiedy sprawdzasz powiadomienia i wiadomości.
Jak rzucić palenie
Jeżeli spędzasz z telefonem dużo czasu, możesz zacząć odcięcie od dwóch godzin dziennie i starać się stopniowo zwiększać ten czas o piętnaście minut. Wycisz powiadomienia, gdyż mając włączony dźwięk czy wibrację powiadomień w telefonie, twój mózg jest w fazie ciągłego czuwania. Dlatego nie jesteś w stanie skupić się w pełni na czynności, którą wykonujesz w danym czasie. Gdy powiadomienia są wyciszone, przejmujesz kontrolę.
Zostaw telefon w domu, gdy idziesz na spacer, na kolację czy zakupy. Na początku będzie ci go brakować, ale w krótkim czasie zdasz sobie sprawę, że bez telefonu zauważasz więcej dookoła. Sytuacja ta przypomina walkę z nałogiem palenia papierosów, gdy palacz bezwiednie szuka w kieszeni paczki, z którą wcześniej nigdy się nie rozstawał. Zostaw paczkę w domu, a łatwiej będzie ci pożegnać się ze szkodliwym przyzwyczajeniem.
Skutki uzależnienia od portali społecznościowych
Uzależnienie od mediów społecznościowych jest rodzajem nałogu, który nie jest związany z zażywaniem substancji psychoaktywnych, lecz z korzystaniem z social mediów. Zdaniem psychoterapeutów, osoby uzależnione nie są zdolne do prowadzenia normalnego życia w społeczeństwie, prowadzić typowego życia rodzinnego i towarzyskiego ani wywiązywać się z podstawowych zobowiązań i ról społecznych.
Nałogowcy mają zaburzone poczucie odpowiedzialności. Uzależnienie od mediów społecznościowych wiąże się z utratą dotychczasowych więzi ze znajomymi. Objawem uzależnienia od social mediów jest niechęć lub całkowita niemożność wykonywania obowiązków zawodowych, które związane są z dobową organizacją czasu pracy. Dotyczy to również uczniów i studentów mających problemy z kontynuowaniem nauki. Osoby uzależnione często zaniedbują swój wygląd, gdyż wszelkie relacje odbywają się w sieci.
Medytacja
Jeżeli cyfrowy detoks nie pozwala ci zapanować nad negatywnymi myślami, ograniczyć stres i nieprzyjemne napięcie, a także skupić się na rzeczach ważnych i czerpać z nich przyjemności, poszukaj wsparcia w mindfullness. To proces psychologiczny pozwalający skupić się na bodźcach zewnętrznych lub wewnętrznych, swoisty trening własnego umysłu, który z czasem pomaga zapanować nad nałogiem, by czerpać przyjemności z chwili obecnej.
