Artykuł zaktualizowany 9 kwietnia 2024
Setki milionów osób na całym świecie hodują warzywa i owoce lub zwierzęta w miastach – szacuje FAO (Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa). Najwięcej takich farm działa w USA, Kanadzie, Chinach, Niemczech czy Holandii. Także w Polsce idea zdobywa coraz więcej zwolenników. Własne pomidory, rzodkiewka, sałata, ogórki, cukinia, kwiaty, borówka amerykańska, truskawki czy maliny są w zasięgu ręki mieszkańców bloków. Tylko jak założyć ogród w mieście?
Żywność wyhodowana w miastach ma wiele zalet. Rośnie tam, gdzie jest spożywana, stąd jej cena może być niższa niż w supermarkecie. Z tego samego powodu warzywa i owoce wyhodowane w mieście są świeższe. Zdaniem FAO, farmy miejskie są nawet 15 razy bardziej wydajne niż gospodarstwa wiejskie.
Co to jest urban gardening
Wielu mieszkańców miast żałuje, że nie ma własnego kawałka ziemi, na którym można uprawiać ogródek. Ale wbrew pozorom wystarczy bardzo mały balkon, a nawet zwykłe okno czy kawałek zieleni na osiedlu, by własnoręcznie zasadzić warzywa i zioła. Do hodowli wykorzystuje się również przydomowe ogródki, przestrzeń między blokami i tarasy. Do uprawy może również służyć ogród na dachu budynku, czasem nawet na jego ścianach.
W krajach zachodnich najpopularniejszymi formami urban gardening są uprawy doniczkowe roślin, ziół czy warzyw, które można później wykorzystać w kuchni. Do aranżacji ogrodu służą np. ręcznie malowane doniczki ceramiczne w różnych rozmiarach i kształtach. Jednak zakładając ogród warzywny na terenie zurbanizowanym, warto pamiętać, że środowisko w mieście jest skażone metalami ciężkimi pochodzącymi z ruchu ulicznego.
Aby pozbyć się zanieczyszczeń, warzywa i owoce, które urosły w mieście trzeba bardzo dokładnie myć i obierać. W Londynie problem ten rozwiązuje się poprzez uprawy w
podmiejskich tunelach służących podczas II wojny światowej za schrony przeciwlotnicze. W projekcie wykorzystywana jest metoda hydroponiczna, czyli bez gleby, oraz oświetlenie LED. Podobno podziemna hodowla warzyw pochłania o 70 proc. mniej wody niż tradycyjna.
Jak założyć ogród w mieście
Co potrzeba do założenia ogrodu? Aby stworzyć własny ogród w miejskiej przestrzeni, musisz najpierw zdecydować, jakie rośliny chcesz uprawiać. Odpowiedź zależy w dużej mierze od lokalizacji mieszkania. Dostosuj roślinność do ilości naturalnego światła docierającego do balkonu, tarasu lub dachu. Inne gatunki lepiej rosną na słońcu, a inne preferują więcej cienia.
Wybieraj głębokie pojemniki, które pomieszczą duże ilości podłoża, a przy tym nie zajmą dużej części balkonu. Dobrym rozwiązaniem jest urządzenie ogrodu w formie wertykalnej, czyli pionowej. Proste w uprawie są przede wszystkim zioła, które rozwiną się w małej przestrzeni, nawet w doniczkach. Wystarczy im niewielka ilość światła słonecznego i regularne nawadnianie. Na balkonie i tarasie, a nawet na parapecie możesz uprawiać koper, szczypiorek, tymianek, szałwię lub miętę.
W słonecznym kącie można posadzić pomidory (najlepiej koktajlowe), paprykę, truskawki, sałatę. Wybieraj głównie takie gatunki, które preferują wzrost w górę (fasola). Na balkonie nie sprawdzą się dynie, cukinie i kapusta. W przestrzeni miejskiej można uprawiać nawet owocujące krzewy i drzewa, np. niektóre odmiany malin, jabłoń karłową i cytrusy.
Ogród na balkonie
Wertykalny ogródek na balkonie można wykonać z gotowych komponentów lub zrobić go od podstaw. Jeśli chcesz go wykonać samodzielnie, potrzebna będzie solidna metalowa lub drewniana krata oraz uchwyty, za pomocą których mocuje się do niej donice. Pojemniki z roślinami powinny być układane pod lekkim kątem, aby stale mieć do nich łatwy dostęp w czasie podlewania i pielęgnowania zieleni, a także by dać roślinom odpowiednio dużo miejsca do prawidłowego wzrostu.
Wertykalny ogródek jest dobrym wyborem nawet na mały balkon w bloku. Pomieści sporo roślin, ale także zostawi dużo wolnego miejsca do codziennego wypoczynku. W tym układzie balkon może stać się dekoracyjną ścianą zieleni, która zapewni otoczeniu naturalny charakter oraz zapewni ci intymność, oddzielając twój balkon od sąsiadów. Konstrukcja dobrze nadaje się do uprawy ziół, kwitnących roślin oraz niektórych warzyw.
Ogród a mieszkanie w bloku
Oprócz ogródków działkowych coraz popularniejszym trendem, także w Polsce, są wspólne ogródki, które powstają na osiedlach. Społeczne ogródki, gdzie razem się sieje i dba o rośliny, a później z nich korzysta to rozwiązanie upiększające wspólną przestrzeń osiedla, zbliżające sąsiadów oraz uczące kolektywnej pracy dla dobra wszystkich mieszkańców.
Kawałek zieleni, gdzie można zrelaksować się na świeżym powietrzu doceniają nie tylko seniorzy, którzy od lat spędzają urlopy na własnej działce. Nowi mieszkańcy bloków ponownie odkrywają uroki ogródków działkowych, hodując na nich ekologiczne warzywa i owoce, ale także spędzając wspólnie czas, odpoczywając od miejskiego zgiełku.
Ogród deszczowy
W Polsce rosnącą popularnością cieszą się ogrody deszczowe, które spełniają funkcje dekoracyjne oraz służą do filtrowania wody opadowej. Dzięki odpowiednio dobranym warstwom piasku i żwiru podłoże ogrodu zatrzymuje zanieczyszczenia zawarte w wodzie, np. metale ciężkie i związki białkowo-tłuszczowe. W trakcie ulewnych deszczy magazynowana w ogrodzie deszczowym woda zapobiega podtopieniom i zalewaniu okolic budynku.
W ogrodzie deszczowym mogą być sadzone rośliny hydrofitowe, których korzenie lub kłącza zatrzymują zanieczyszczenia z pobranej przez siebie wody, zbieranej z powierzchni dróg, placów i dachów. Dzięki ogrodom deszczowym mniej wody spływa do kanalizacji, a przez to rośnie retencja wód.
