Artykuł zaktualizowany 24 października 2025
Każdego dnia potrzebujemy wody w prawie wszystkich dziedzinach naszego życia. Korzystamy z niej w domu do przygotowywania żywności, prania, sprzątania, higieny osobistej i podlewania kwiatów. Znaczne zużycie wody w gospodarstwach domowych wynika z niewłaściwych nawyków. Tymczasem oszczędność nie wymaga od nas intensywnej pracy. Wystarczy wdrożenie kilku prostych zasad bez wyrzeczeń dla naszego poziomu życia.
Jednym z najpoważniejszych zagrożeń XXI wieku jest zmniejszająca się ilość dostępnej wody pitnej. Oszczędzanie wody staje się wyzwaniem cywilizacyjnym. Do ograniczania marnotrawstwa mogą przyczyniać się zarówno zaawansowane technologie, jak i zmiana naszych codziennych przyzwyczajeń.
Retencja wody
Do najważniejszych rozwiązań w dziedzinie ochrony zasobów wody pitnej należy jej retencja, czyli gromadzenie zasobów wodnych i ich długotrwałe przechowywanie w celu odpowiedniego gospodarowania i oszczędności. Metoda polega m.in. na magazynowaniu wody opadowej w specjalnych pojemnikach lub oczkach wodnych. Coraz więcej miast wprowadza programy zbierania deszczówki, ale nadal większość opadów trafia do kanalizacji bytowo-gospodarczej czy rowów odwadniających.
Magazynowanie wody może się odbywać w naturalnych lub sztucznych zbiornikach, które stanowią zabezpieczenie dla rolnictwa na okres suszy oraz minimalizują ryzyko występowania powodzi na określonym terenie. Woda może być zatrzymywana również w rowach melioracyjnych, ciekach wodnych i kanałach. Specjalne urządzenia pozwalają na nawodnienie pól, co minimalizuje straty z powodu suszy.
Aby ochrona zasobów wody pitnej była skuteczna, niezbędne jest zbudowanie społecznej świadomości dotyczącej indywidualnych działań, które każdego dnia może podjąć każdy z nas. Marnotrawstwo wody w gospodarstwach domowych wynika w znacznej mierze z niewłaściwych nawyków. Tymczasem oszczędność nie wymaga od nas intensywnej pracy. Wystarczy, że wdrożymy proste ekologiczne nawyki.
Ekologia domowa
Coraz więcej osób jest świadomych zagrożeń społecznych związanych z degradacją środowiska. Ekologia w domu to podstawa zdrowego stylu życia. Zmiany można wprowadzać małymi krokami, pamiętając, że każde nawet najmniejsze działanie, jakie robimy dla naszej planety przynosi pozytywny skutek. Nie trzeba od razu decydować się na duże inwestycje w eco dom i wymieniać wszystkich urządzeń na oszczędne.
Mniejsze zużycie wody przekłada się bezpośrednio na zmniejszenie rachunków za wodę i bardziej zrównoważone gospodarowanie zasobami. Przede wszystkim napraw kapiące krany i przeciekające spłuczki. Jedna kropla wody spadająca z kranu co sekundę może oznaczać stratę nawet 15 litrów dziennie. Warto regularnie sprawdzać instalację wodną i niezwłocznie reagować na nieszczelności. Czasem wystarczy wymiana uszczelki lub dokręcenie elementów, by powstrzymać niepotrzebne straty.
Stare spłuczki mogą zużywać nawet 12 litrów wody na jedno spłukanie. Wymiana ich na model z podwójnym systemem spłukiwania, który pozwala zużywać 3 lub 6 litrów wody w zależności od potrzeb, może znacząco ograniczyć marnowanie wody. Jeśli system ma dodatkowo funkcję START/STOP, wypływ wody można zatrzymać w dowolnym momencie. Regularna konserwacja to prosty sposób na oszczędności i bardziej ekologiczne podejście do codziennego życia.
Prysznic vs wanna
Oszczędzanie w łazience rozpocznij od rezygnacji z codziennych kąpieli na rzecz prysznica, który zużywa zdecydowanie mniej wody. Relaksująca kąpiel w wannie to przyjemność, ale wiąże się ze sporym zużyciem wody, czasem nawet 150 litrów na jedno napełnienie. Dla porównania szybki prysznic zużywa 30-50 litrów, co pozwala na znaczące oszczędności w skali miesiąca. Jeśli nie możesz lub nie chcesz rezygnować z wanny, warto ograniczyć częstotliwość długich kąpieli i wybierać je jako okazjonalny luksus.
Skrócenie czasu spędzanego pod prysznicem do 4-5 minut oraz wyłączanie wody podczas namydlania lub mycia włosów pozwalają oszczędzać wodę w łazience bez rezygnacji z komfortu. Warto pamiętać o dokładnym zakręcaniu kurków po kąpieli, aby uniknąć niepotrzebnego wycieku wody. Można także zainwestować w urządzenia oszczędzające wodę, np. słuchawkę prysznicową z ogranicznikiem przepływu, która zmniejsza ilość wody wypływającej bez obniżenia jakości kąpieli.
U wylotu kranu czy prysznica możesz zamontować perlator, proste urządzenie wykonane z siateczki o bardzo małych oczkach, przez które przelewa się woda. Dzięki takiej budowie woda z kranu wydaje się płynąć pod większym ciśnieniem niż to jest naprawdę. Zawiera bowiem miliony pęcherzyków powietrza, które nie tylko zwiększają jej objętość, ale przede wszystkim znacznie ograniczają jej zużycie. Dzięki większej objętości płynu możesz znacznie szybciej umyć ręce.
Jak myć naczynia oszczędnie
Skuteczną metodą zmniejszenia zużycia wody w kuchni jest zainstalowanie zmywarki. Jest to znakomite rozwiązanie, kiedy mamy codziennie do mycia duże ilości naczyń. Zawsze należy zapełnić zmywarkę do pełna, unikając pustych cykli mycia. Urządzenia posiadają różnego rodzaju programy, co umożliwia dostosowania cyklu mycia do naszych potrzeb, rodzaju naczyń i stopnia ich zabrudzenia. Jeśli naczynia nie są bardzo brudne, możemy skorzystać z programu „eko”, czyli oszczędnego.
Mycie ręczne również może być oszczędne. Z pewnością nie można pozwolić sobie na zmywanie pod kranem ze stale odkręconą wodą. Najlepszym rozwiązaniem jest wykorzystanie dwóch komór zlewozmywaka. W jednej należy namoczyć naczynia w ciepłej wodzie z dodatkiem płynu myjącego oraz umyć naczynia. Drugą komorę zlewozmywaka napełniamy czystą wodą, która służy do płukania naczyń.
