Artykuł zaktualizowany 17 października 2023
Ortezy i stabilizatory pełnią niezwykle ważną rolę w procesie rehabilitacji i powrotu do pełnej sprawności. W dużym uogólnieniu obie z nich mają na celu nie tylko przyspieszyć proces gojenia, ale także zmniejszać ból i poprawiać wydolność organizmu.
Warto jednak pamiętać, że ich funkcje i właściwości różnią się między sobą. Dlatego też lekarze i rehabilitanci apelują, aby wybierać je zgodnie z potrzebami organizmu, ale także z typem doznanego urazu. To o tym różnicach przeczytasz więcej w poniższym artykule!
Czym jest orteza?
Orteza(https://www.pomocedlaseniora.pl/93-stabilizatory-i-ortezy) jest rodzajem medycznego, specjalistycznego urządzenia, który stosowany jest w celu wspierania oraz ochraniania konkretnych części ciała. Najczęściej stosowany jest na kolanach, łokciach, nadgarstkach, kostkach i szyi. Lekarze i rehabilitanci zalecają je, aby zapobiegać ewentualnym deformacjom, które powodują ból i destabilizację sylwetki. Orteza ma na celu przywrócić normalne funkcje konkretnym elementom układu ruchu.
Najpopularniejsze ortezy, to:
- Ortezy kończyn dolnych – tj. ortezy na kostkę, ortezy na stopę(https://www.pomocedlaseniora.pl/1234-stopa), ortezy na kolano czy ortezy biodrowo-udowo-kolankowo-goleniowa (HKAFO). Zaprojektowane są, aby nieść wsparcie dla dolnych części ciała.
- Ortezy kończyn górnych – tj. ortezy na rękę, ortezy na nadgarstek(https://www.pomocedlaseniora.pl/1235-dlon-i-nadgarstek), ortezy łokciowe czy ortezy na ramię. Grupa ta pomaga stabilizować i chronić górne części ciała.
- Ortezy kręgosłupa – tj. urządzenia zaprojektowane w celu niesienia wsparcia i stabilizacji kręgosłupa. Są to m.in. gorsety lędźwiowe, gorsety piersiowo-lędźwiowo-krzyżowe i kołnierze szyjne.
Czym jest stabilizator?
Stabilizator również jest urządzeniem medycznym, który ma nieść stabilizację określonych części ciała. Jednakże w przeciwieństwie dla ortezy — jest zaprojektowana w celu zabezpieczenia konkretnych stawów, przed ich nadmierną ruchowością. Dlatego też zaleca się ją jako uzupełnienie podejmowanej rehabilitacji (np. po urazach).
Często stabilizatory traktuje się jako szerszą grupę, do której przynależą mniejsze podgrupy — w tym ortezy.
Jak i kiedy nosić ortezę?
Ortezę nosi się wyłącznie po zaleceniach lekarza lub fizjoterapeuty. Czas jej noszenia w dużej mierze zależy od rodzaju urazu/schorzenia. Niektóre z nich są przeznaczone do noszenia tylko w określonym, specyficznym czasie – np. podczas wykonywania czynności, które mogą pogłębić uraz. Na rynku dostępne są także tzw. ortezy kompresyjne, które nosi się w nocy.
W jej doborze niezwykle ważne jest, aby ta była dopasowana do kształtu ciała. Orteza zbyt luźna nie pełni swojej głównej funkcji, a zbyt ciasna — może powodować dyskomfort i ograniczać krążenie krwi.
Orteza często jest zalecana, gdy doszło:
- Do urazu stawów. Ortezy są często stosowane po urazach stawów, takich jak skręcenia, zwichnięcia czy zerwania więzadeł.
- Do złamania kości. Po złamaniu kości orteza może być używana do immobilizacji obszaru i umożliwienia prawidłowego gojenia.
- Do choroby zwyrodnieniowej stawów. Ortezy mogą pomóc w łagodzeniu objawów choroby zwyrodnieniowej stawów, poprzez ograniczanie ruchu w stawie i zmniejszanie obciążenia, co pomaga zmniejszyć ból.
- Do zespołu cieśni nadgarstka. Orteza nadgarstka może pomóc w łagodzeniu objawów zespołu cieśni nadgarstka, poprzez zminimalizowanie nacisku na nerw pośrodkowy.
Jak i kiedy nosić stabilizator?
Stabilizator często zalecany jest do permanentnego i długiego noszenia – tj. aż do ustąpienia dolegliwości bólowych. Podczas jego zakładania, upewnij się, że jest on dobrze dopasowany do bolącego fragmentu ciała. Docelowo musi być wystarczająco ciasny, tak aby zapewnić usztywnienie problematycznego stawu. Gdy urządzenie będzie za ciasne — może powodować ból i ograniczać krążenie krwi.
Stabilizator wybierany jest, gdy:
- Stwierdzono choroby zwyrodnieniowe stawów — zmniejszając ból i poprawiając funkcjonalność stawów.
- W trakcie rehabilitacji — jako uzupełnienie zabiegów i ćwiczeń, podejmowanych w salach rehabilitacyjnych.
Uwaga! Jeśli nie wiesz jakie stawy lub ortezy wybrać – koniecznie skorzystaj z pomocy lekarza lub rehabilitanta. Źle dobrane urządzenie medyczne może pogłębić uraz i ból, niosąc tym samym jeszcze większe problemy zdrowotne.
