Artykuł zaktualizowany 4 lutego 2021
Bezpieczeństwo i higiena pracy to bardzo znane określenie, pod którym kryje się pakiet zasad, których przestrzeganie ma zagwarantować bezpieczne i higieniczne wykonywanie obowiązków służbowych. Jest to również dziedzina nauki zajmująca się kształtowaniem warunków pracy tak, aby nie zagrażały życiu lub zdrowiu pracowników.
Pod tym szerokim pojęciem jakim jest BHP, kryje się nauka o ergonomii, ekonomice pracy, psychologii pracy, medycynie pracy oraz bezpieczeństwie technicznym.
Dlaczego higiena w miejscu pracy jest tak ważna?
Medycyna pracy jest zagadnieniem wchodzącym w skład pojęcia bezpieczeństwa i higieny pracy, jednak jest pojęciem bardzo szerokim obejmującym szereg różnorodnych schorzeń i problemów medycznych. W kodeksie pracy znajduje się kompletny wykaz chorób, które uznawane są za choroby zawodowe. Lista ta powstała w oparciu o wieloletnie badania i obserwacje przeprowadzane przez lekarzy.
Niejednokrotnie zdarza się, że na choroby te można zapaść dopiero po upływie dłuższego czasu od momentu narażenia na czynniki mające negatywny wpływ na zdrowie. Jednak zarówno pracodawca, jak i pracownik mają do dyspozycji środki ochrony osobistej, które wielu z tych chorób mogą zapobiec. Przede wszystkim są to różnorodne maski, okulary, słuchawki i strój ochronny.
Dzięki zastosowaniu tych zabezpieczeń pracownik może uchronić się przed chorobami oczu, słuchu oraz układu oddechowego. Ważne jest, aby nie tylko pracodawca pamiętał o zapewnieniu swoim podwładnym środków ochrony osobistej, ale również, by pracownicy zwracali na to szczególną uwagę i zawsze stosowali je podczas wykonywania obowiązków służbowych.
Ten artykuł Ciebie zainteresuje – Zdrowie i dobre samopoczucie seniora
Choroby układu oddechowego
Zawodowe choroby układu oddechowego powstają między innymi na skutek wdychania pyłów. Najczęściej są to pylice – i jest to największa grupa zawodowych chorób płuc. Długotrwałe wdychanie pyłów wywołuje również przewlekłe zapalenie oskrzeli, wybrane pyły pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego mogą wywoływać astmę oraz alergiczne zapalenie płuc. Wyjątkowo groźne jest natomiast wdychanie substancji rakotwórczych, które może prowadzić do powstawania nowotworów układu oddechowego.
Zapobieganie zawodowym chorobom płuc to zarówno profilaktyka techniczna, jak i lekarska. W pierwszej kolejności, zarówno po stronie pracodawcy, jak i pracowników, leży dbałość o sprawność wszystkich urządzeń pylących, służących do pomiarów stężenia pyłów w powietrzu oraz tych eliminujących i ograniczających ilość wydzielanych do powietrza pyłów. Również sprawna i skuteczna wentylacja jest czynnikiem zmniejszającym ilość wdychanych podczas pracy pyłów. Także środki ochrony osobistej, czyli różnego typu maski i osłony na twarz zwiększają bezpieczeństwo pracy w zapylonym środowisku. Ogromną rolę odgrywają też profilaktyczne badania lekarskie obejmujące szczegółowe sprawdzenie stanu układu oddechowego pracownika.
Choroby oczu
Ogromny wpływ na pogorszenie wzroku oraz urazy tego narządu mają urazy cieplne, mechaniczne i chemiczne.
Urazy cieplne wywoływane są energią promienistą. Zapobiec im może stosowanie odpowiednich osłon na oczy i specjalistycznych okularów z filtrami. Urazy chemiczne występują w wyniku działania gazów, dymów, cieczy i pary. Najczęściej występuje wtedy bardzo silne zapalenie spojówki, objawami typowymi w urazie chemicznym oka jest również łzawienie, światłowstręt i ból. Urazy mechaniczne natomiast powstają poprzez przedostanie się do oka pyłów pochodzenia mineralnego, zwierzęcego czy roślinnego oraz tworzyw sztucznych. Objawem urazu mechanicznego jest zapalenie spojówki i zapalenie rogówki. Uraz tego typu często występuje u kamieniarzy i szlifierzy.
Większości urazów oczu można bardzo skutecznie zapobiec stosując okulary ochronne i maski ochronne lub przesłony na twarz. Należy również pamiętać, iż długotrwałe narażenie na szkodliwe czynniki może powodować poważne i głębokie uszkodzenie wzroku.
Choroby słuchu
Najczęstszą przyczyną chorób słuchu i uszkodzenia słuchu jest nadmierny długotrwały hałas. Ubytki spowodowane hałasem są symetryczne oraz postępujące, jeśli narażenie na czynnik ryzyka jest wieloletni. Szczególnie dotyczy to dźwięków nadawanych na wysokich częstotliwościach.
Początkowo uszkodzenie słuchu może być niezauważalne z powodu tego, że dotyczy ono częstotliwości wyższych niż ludzka mowa. Przez pierwsze dziesięć lat narażenia na zwiększony hałas uszkodzenie słuchu postępuje bardzo szybko, natomiast po upływie tego czasu zwalnia. Z danych zawartych w modelu ISO1999:19908 przyjmuje się, że uszkodzenie słuchu nie powinno wystąpić u osób ze zdrowymi uszami, jeśli narażenie na hałas nie przekracza okresu 6 lat (przy dźwiękach na poziomie 90 dB), 10 lat (przy dźwiękach na poziomie 87 dB) oraz 15 lat (przy dźwiękach na poziomie 85 dB).
Bardzo skuteczną i łatwą do stosowania metodą zapobiegawczą tego typu uszkodzeniom jest używanie słuchawek ochronnych – przeciwhałasowych nauszników podczas ekspozycji na duży hałas.
