Artykuł zaktualizowany 4 lutego 2021
Osoba, która miała niespłacony kredyt w banku lub inne zobowiązanie umiera – i co dalej? Kto spłaca długi zmarłego? Czy rzeczywiście w każdej sytuacji muszą to zrobić jego krewni? Niekoniecznie. Zobacz, jak wyglądają przepisy w tej kwestii oraz co zrobić, aby uniknąć odziedziczenia niefortunnego spadku.
Polskie prawo precyzyjnie reguluje kwestie związane z tzw. dziedziczeniem długów. Odpowiednie przepisy znajdziesz w Kodeksie cywilnym, a zasada postępowania zależy od konkretnej sytuacji. A zatem kto spłaca długi zmarłego? Oto najważniejsze reguły.
Czy zmarły pozostawił testament?
Spisywanie testamentu staje się coraz powszechniejszą praktyką. I jeżeli osoba zmarła, która jest twoim krewnym, pozostawiła taki dokument, zwłaszcza sporządzony przez notariusza – podział masy spadkowej (a więc wszystkiego, co należało do niej – tj. aktywów oraz długów) następuje zgodnie z jego zapisami.
A co, kiedy testamentu nie ma? Wówczas dochodzi do dziedziczenia na drodze prawnej. Oznacza to, że majątek osoby zmarłej przechodzi na jego krewnych. Do dziedziczenia są uprawnieni w kolejności:
- współmałżonek oraz dzieci zmarłego;
- rodzice;
- rodzeństwo;
- dalsi krewni (np. zstępni dzieci, rodzeństwa itp.).
Najważniejsze jest to, że spadek można przyjąć, ale nie trzeba tego robić. Decyzja należy do każdej z osób uprawnionych.
Co można zrobić ze spadkiem? Istnieją trzy opcje…
Jeśli jesteś uprawniony do tego, aby zostać spadkobiercą zmarłego krewnego, możesz wybrać jedną z trzech dróg.
1) Odrzucenie spadku.
Możesz zadecydować o odrzuceniu spadku. Wówczas prawo do jego otrzymania przechodzi na kolejną osobę uprawnioną. Pamiętaj, że nie możesz np. odrzucić wyłącznie długów, a przyjąć majątek należący do zmarłego.
2) Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza.
To „domyślna” opcja wyjściowa, jeśli nie złożysz innego oświadczenia. Gdy dziedziczysz spadek z dobrodziejstwem inwentarza, oznacza to, że odpowiadasz za wysokość ewentualnych długów wyłącznie do wysokości majątku pozostawionego przez zmarłego. Takie rozwiązanie jest bezpieczne, ponieważ nie pociąga za sobą poważnych konsekwencji finansowych. Ponadto możesz samodzielnie zadecydować, jak spłacić długi. Przykładowo, jeśli w masie spadkowej jest mieszkanie, które chcesz zachować oraz niespłacony kredyt – możesz dogadać się z wierzycielem lub obsługującą dług firmą windykacyjną, np. Ultimo i rozłożyć dług na dogodne raty, zyskując podwójnie.
3) Przyjęcie spadku wprost.
Co oznacza, że decydujesz się odpowiadać całym swoim majątkiem za ewentualne zadłużenie.
Jak podjąć decyzję?
Czas na podjęcie decyzji o tym, co zrobić z odziedziczonym majątkiem, masz przez 6 miesięcy od chwili uzyskania informacji o tym, że krewny zmarł. Jeśli tego nie zrobisz, przyjmuje się, że przyjmujesz spadek z dobrodziejstwem inwentarza.
Jeżeli chcesz przyjąć spadek wprost lub go odrzucić, złóż stosowne oświadczenie – w sądzie lub u notariusza.
Jak więc widać, przed spłatą długów zmarłego krewnego można się zabezpieczyć. Czasem jednak korzystniejsze okazuje się ich spłacenie po to, aby pozostać właścicielem odziedziczonych nieruchomości czy innych aktywów.
