jak wyciągnąć kleszcza

Jak wyciągnąć kleszcza – krok po kroku?

Artykuł zaktualizowany 4 lutego 2021


Do ekwipunku turystycznego szykowanego na wyprawę na łono natury należą zazwyczaj środki odstraszające owady i kleszcze. Wybierając się do lasu, nad jeziora czy nawet na piknik na polanie, zakładamy też chroniące kostki buty.

Nie zawsze jednak zabezpieczenia są skuteczne i „pasażer na gapę” przyczepi się gdzieś do naszego ciała. W takim przypadku warto wiedzieć, jak wyciągnąć kleszcza samodzielnie.


Aby nauczyć się, jak wyciągnąć kleszcza w prawidłowy sposób, nie potrzeba dużego doświadczenia, ale przyda się precyzja, zapamiętanie odpowiedniej techniki, a także właściwy przyrząd. Warto też wiedzieć, co może oznaczać rumień po ukąszeniu kleszcza i kiedy warto pokazać go lekarzowi.


Zabezpiecz się przed kleszczem

Kleszcze są aktywne przez większą część roku – przy odpowiednio wysokiej temperaturze (7–10 st. C) nawet od połowy marca aż do listopada. Szczyt ich aktywności przypada na maj, czerwiec, wrzesień i październik. Pajęczaki żerują zazwyczaj od wczesnego ranka do południa, a następnie od ok. godz. 16 do zmroku. Lubią ciepło, ale nie znoszą upału i bezpośredniego światła słonecznego. Dobrze się czują w miejscach ciepłych, zacienionych i wilgotnych. Niestety zdobywają coraz to nowe ekosystemy – kiedyś były to pasożyty typowo nizinne, dziś można spotkać je na wysokości do 1500 m n.p.m. Lubią lasy (choć raczej ich skraje, polany, przerzedzenia i inne tereny przejściowe), ale nie są rzadkością także w parkach czy na trawnikach.

Przed wyruszeniem na wyprawę w miejsce, gdzie potencjalnie mogą cię zaatakować kleszcze, warto zabezpieczyć się przed tymi niepożądanymi gośćmi. Noś mocne obuwie i długie spodnie, używaj środka odstraszającego. Po powrocie do domu przyjrzyj się uważnie, czy nie masz pasażera na gapę. Niestety nieraz trudno go zauważyć, dopóki nie napije się na tyle dużo krwi, że jego odwłok powiększy się wielokrotnie. Warto jednak dobrze przejrzeć i wytrzepać ubrania (poza domem), a nawet wziąć prysznic od razu po powrocie – kleszcz nie wkłuwa się bowiem od razu, lecz szuka dogodnego miejsca, takiego jak pachwiny, zgięcia (łokcia, kolana itp.), miejsce za uszami i wszelkie inne punkty ciała, gdzie skóra jest dość cienka, a pasożyt będzie miał zapewnione ciepło[1].


Jak wyciągnąć kleszcza? – krok po kroku

Jeśli kleszcz zdołał się wkłuć w ciało, nie panikuj, lecz przystąp do działania. Przygotuj odpowiedni przyrząd – dobrze zakupić go przed wyprawą, ale w razie potrzeby dostaniesz go też w aptece czy niektórych sklepach. Do wyciągania kleszczy służy cały arsenał przyrządów – od haczyków, przez lassa i pęsety, po karty do usuwania kleszczy, które bardzo łatwo nosić przy sobie, a także wyjątkowo proste w obsłudze pompki, niewymagające zastosowania żadnej szczególnej techniki. Jak wyciągnąć kleszcza przy pomocy pompki? Wystarczy przysłonić pasożyta wylotem narzędzia, a następnie wyciągnąć go zgodnie z instrukcją. Jeżeli nie dysponujesz pompką, lecz narzędziem chwytającym kleszcza za głowę, bądź po prostu dobrą pęsetą, zastosuj się do prostej instrukcji:

  1. Chwyć kleszcza za głowę, jak najbliżej skóry. Pamiętaj, że służą do tego tylko odpowiednie przyrządy lub pęseta – nie próbuj wyciągać go palcami czy igłą, nie smaruj też skóry żadną substancją, która nie pomoże w wyjęciu kleszcza, a wywołać może zakażenie.
  2. Pewnym i płynnym, nieco łukowatym ruchem w górę wyciągnij kleszcza wzdłuż osi wkłucia. Nie wykręcaj go, nie chwytaj też za odwłok.
  3. Wyciągniętego kleszcza zmiażdż lub wrzuć do ognia – chyba, że zamierzasz wysłać go do analizy laboratoryjnej pod kątem przenoszonych ewentualnie chorób. Wówczas zamknij go szczelnie w woreczku strunowym i owiń dodatkowo folią.
  4. Miejsce po ukąszeniu zdezynfekuj wodą utlenioną lub innym środkiem antybakteryjnym.
  5. Dokładnie umyj ręce.
  6. Obserwuj miejsce po ukąszeniu przez przynajmniej 30 dni.

Rumień po ukąszeniu kleszcza – powód do obaw?

Kleszcze mogą przenosić choroby. Pamiętaj jednak, że nie każdy pasożyt jest groźny. Sprawdź na aktualizowanych często mapach żerowania kleszczy, jak duże skupiska pajęczaków znajdują się na danym obszarze oraz jaki odsetek należy do potencjalnych nosicieli chorób. Jest to zwykle 10–20 proc. kleszczy, ale na niektórych obszarach odsetek może dochodzić do 40 proc.


Do chorób przenoszonych przez kleszcze należą m.in. odkleszczowe zapalenie opon mózgowych, babeszjoza czy borelioza. Objawy skórne boreliozy obejmują tzw. rumień wędrujący, czyli zmianę, która pojawia się 7–14 dni po ukąszeniu, mającą kształt tarczy z czerwoną, powiększającą się obwódką. Rumień ma średnicę ponad 5 cm i stale rośnie – w przeciwieństwie do zmian na tle alergicznym lub zapalnym, które mogą pojawić się na skórze wkrótce po ukąszeniu. Nie są one groźne ani bolesne, nie towarzyszą im inne objawy i powinny zniknąć po maksimum miesiącu.

Z rumieniem wędrującym natomiast należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza. Zmianie skórnej towarzyszyć mogą objawy grypopodobne. Jednocześnie uwaga – tylko u 30–40 proc. zakażonych boreliozą pojawia się rumień. Pozostałe osoby mogą długo nie być świadome choroby, uznając symptomy takie jak gorączka, bóle mięśni i stawów za objawy grypy. Najpewniejszą metodą sprawdzenia, czy doszło do zakażenia, jest wykonanie testu na boreliozę – ELISA lub western blot.


Materiał pochodzi ze źródła zewnętrznego.

[1] http://www.poradnikzdrowie.pl/zdrowie/urazy-wypadki/kleszcze-obalamy-mity-o-kleszczach_42278.html.

 

Dodaj komentarz