Artykuł zaktualizowany 27 lipca 2023
Jeśli kiedykolwiek zalegaliśmy ze spłatą zobowiązań, nasza negatywna historia kredytowa może nam przeszkadzać w zdobyciu dodatkowych środków. W tym przypadku na ogół szukamy pożyczkodawcy, który w opisie swojej oferty informuje o braku konieczności spełnienia tego kryterium. Przypomnijmy, że komercyjne banki i przeważająca większość firm pożyczkowych sprawdza bazy informacji kredytowej i gospodarczej, a także bazy dłużników.
Jeśli pożyczkodawca nie sprawdza baz, to jakich informacji może od nas wymagać? Na jakiej podstawie sprawdzi naszą zdolność kredytową? Czego możemy się spodziewać w trakcie wnioskowania o dodatkowe środki?
Czym jest badanie zdolności kredytowej i dlaczego jest wykonywane?
Zarówno banki, jak i pozabankowe firmy pożyczkowe mają obowiązek sprawdzania wnioskodawcy w bazach informacji kredytowej. Wymóg ten ma za zadanie chronić zarówno podmioty finansowe, jak i konsumentów. Na podstawie informacji zgromadzonych przez BIK, BIG InfoMonitor, Erif, czy KRD pożyczkodawca może oszacować poziom ryzyka, które podejmuje, udostępniając różnym konsumentom swoje środki.
Nieprzemyślane zaciąganie kredytów i pożyczek może być również ryzykowne dla konsumenta. Niestety niektórzy pożyczkodawcy nie zwracają uwagi, skąd i na jakich zasadach pożyczają środki. Często nie przywiązują również wagi do terminowej spłaty swoich zobowiązań. Bywa tak, że gdyby nie kontrola rzetelnych podmiotów finansowych nieodpowiedzialni konsumenci zadłużaliby się pomimo tego, że nie posiadają pieniędzy na zwrot.
Dzięki działaniom biur informacji kredytowej i gospodarczej, a także baz dłużników takie zachowania są eliminowane. Badanie zdolności kredytowej, którego częścią jest weryfikacja historii kredytowej to proces, którego celem jest sprawdzenie możliwości finansowych potencjalnego klienta. Dzięki badaniu pożyczkodawca stara się przewidzieć, jaka kwota zobowiązania nie będzie stanowiła dla konsumenta zbyt dużego obciążenia finansowego i nie wpłynie negatywnie na płynność finansową.
Na rynku pozabankowym czasami możemy się spotkać z pożyczkodawcami, którzy baz informacji kredytowej nie sprawdzają. Takie pożyczki spotkamy pod nazwą pożyczki bez BIK lub pożyczki bez baz.
W zależności od wysokości kwoty, o którą stara się konsument przebieg badania może być nieco inny, a pożyczkodawca może wymagać spełnienia nieco innych wymogów. Przeważnie sprawdzana jest jednak wysokość dochodów wnioskodawcy, koszty jego utrzymania, a także liczba obecnych zobowiązań, w tym kredytów i pożyczek. Jeżeli z oceny zdolności kredytowej wynika, że konsument może mieć trudności ze zwrotem pożyczonych środków, może otrzymać decyzję odmowną. Jest też opcja, że pożyczkodawca zaproponuje niższą kwotę pożyczki lub wydłużenie okresu spłaty, by obniżyć wysokość raty.
W jaki sposób weryfikowana jest zdolność kredytowa?
Wiarygodność finansowa konsumentów może być sprawdzana w różny sposób, a skrupulatność badania uzależniona jest od rodzaju zobowiązania i od jego wysokości. Niemal każdy bank i każda firma pożyczkowa opracowały swój wewnętrzny system oceny zdolności kredytowej. Dlatego możemy spotkać się z sytuacją, w której jedna firma nam odmówi, z kolei druga bez problemu udzieli nam pożyczki.
Na ogół badanie zdolności kredytowej składa się z kilku odrębnych, ale równie istotnych części. Jednym z ważniejszych jej elementów jest sprawdzenie dochodu potencjalnego klienta. Niekiedy wymagane jest zaświadczenie od pracodawcy, innym razem umowa, na podstawie której jesteśmy zatrudnieni, a czasami wystarczy jedynie wyciąg z rachunku bankowego. Świetną i szybką opcją jest aplikacja, którą stosuje się przy pożyczkach przez Internet. Jej zadaniem jest potwierdzenie tożsamości konsumenta, ale ma także opcję sprawdzenia historii transakcji na rachunku bankowym wnioskodawcy. Na tej podstawie potwierdza się, czy wnioskodawca jest w stanie wywiązać się z terminowej spłaty zobowiązania.
Kolejną bardzo ważną kwestią jest liczba zobowiązań, które aktualnie spłaca konsument. Tak naprawdę jedynym sprawdzonym źródłem informacji na temat spłacanych zobowiązań są bazy informacji kredytowej i gospodarczej. Innym sposobem ich sprawdzenia jest oświadczenie konsumenta o wysokości obecnego obciążenia. Samo oświadczenie może być niewystarczające, szczególnie przy pożyczkach na wysoką sumę. Pamiętajmy jednak, że podanie nieprawdziwych informacji może zostać potraktowane, jako chęć wyłudzenia pożyczki. W świetle polskiego prawa, wyłudzenie jest przestępstwem, karanym nawet do pięciu lat pozbawienia wolności. Nie warto zatem nawet odrobinę „naciągać” rzeczywistości.
Każda firma pożyczkowa i każdy bank na ogół tworzy swój wewnętrzny system oceny wiarygodności konsumenta. Przy obliczaniu wewnętrznego scoringu pod uwagę mogą być brane bardzo różne czynniki wpływające na ocenę konsumenta.
H2: W jaki sposób weryfikowana jest zdolność kredytowa, gdy pożyczkodawca nie sprawdza baz?
W poprzednim akapicie wspominamy, że jednym z głównych sposobów na sprawdzenie liczby spłacanych zobowiązań są bazy informacji kredytowej. Jak to wygląda w sytuacji, gdy chcemy skorzystać z pożyczki bez BIK, o której więcej informacji znajdziemy na stronie internetowej lendup.pl?
Jeżeli pożyczkodawca udziela pożyczki bez BIK, możliwe są trzy różne rozwiązania. Pierwszym z nich jest sytuacja, w której pożyczkodawca sprawdza bazy informacji kredytowej, lecz akceptuje fakt, posiadania kilku innych zobowiązań. Niekiedy pożyczkodawcy akceptują nawet nieterminowe spłaty zobowiązań. Taka sytuacja ma przeważnie miejsce, gdy staramy się o niewielką pożyczkę na kilka tygodni.
Drugą opcją jest bazowanie pożyczkodawcy na wewnętrznym systemie oceny konsumentów. Inaczej mówiąc, firma pożyczkowa opiera się na zebranych od konsumenta informacjach i faktycznie nie sprawdza baz informacji kredytowej. Działa tak na własną odpowiedzialność i na własne ryzyko. Pod uwagę bierze natomiast inne czynniki, którymi mogą być np. dochody pożyczkobiorcy, czy jego wcześniejszą współpracę z danym pożyczkobiorcom. O pożyczkę bez sprawdzania historii kredytowej łatwiej jest, gdy konsument wielokrotnie i terminowo spłacał pożyczki u tego samego pożyczkodawcy.
Istnieje również możliwość zaciągnięcia pożyczki bez sprawdzania baz, gdy kwota zobowiązania jest niewielka. Często taka opcja możliwa jest np. przy chwilówkach, które zaciągane są na niższe kwoty.
