Artykuł zaktualizowany 3 października 2024
Jak wynika z raportu Biblioteki Narodowej, Polki i Polacy najchętniej czytają powieści kryminalne i sensacyjne, które stanowią ok. 25 proc. książek, po które sięgano najczęściej. Literatura tego typu jest często inspiracją dla twórców filmowych czy telewizyjnych, a ekranizacja danej książki szczególnie z emisją w czasie największej oglądalności wpływa na zwiększenie jej popularności. Jakie są najlepsze ekranizacje polskich kryminałów? Nasz guide może przydać się wszystkim telewidzom i znawcom gatunku!
Niektóre powieści kryminalne zostały zekranizowowane dlatego, że uprzednio zdobyły szczyty list bestsellerów. W sprzedaży ukazują się specjalne wydania książek z filmowymi okładkami. W ten sposób osoby, które najpierw ogladały ekranizację, sięgają po książkowy pierwowzór serialu czy filmu, stając się również czytelnikami.
Ekranizacje powieści kryminalnych w Polsce
Adaptacje książek wzbudzają wiele kontrowersji. Widzowie, którzy wcześniej czytali powieść, są często zawiedzeni, że film kinowy nie okazał się równie ciekawy, co pierwowzór. Inaczej wygląda sprawa serialu, gdzie dzięki dużej przestrzeni twórca korzysta z dużej swobody w szczegółowym przedstawianiu poszczególnych wątków opowieści.
W Polsce realizowane są głównie adaptacje powieści kryminalnych. Twórcy filmowi najczęściej sięgają po prozę Remigiusza Mroza, jednego z najbardziej poczytnych autorów kryminałów, który ma na koncie cztery serialowe adaptacje. Ostatnio na motywach powieści „Ekspozycja” i „Przewieszenie” powstał serial „Detektyw Forst”, który można oglądać na platformie Netflix.
Wojciech Chmielarz zasłynął m.in. jako autor serii o Jakubie Mortce. W jego “Żmijowisku” bawią się znajomi po trzydziestce, którzy poznali się jeszcze na studiach. Co roku wspólnie wyjeżdżają na wakacje, by odreagować stresy życia w mieście. Na tym sielankowym tle dochodzi do tragedii. Dzień po mocno zakrapianej imprezie ginie córka Kamili i Arka, który po roku wraca do Żmijowiska, by kontynuować poszukiwania dziecka.
Polskie ekranizacje kryminałów
W branżowym serwisie internetowym jeden z czytelników napisał, że jest to świetny kryminał, który trzyma w napięciu do ostatniej strony. Na podstawie książki Chmielarza w 2019 Canal Plus wyprodukował serial, w którym występują m.in. Paweł Domagała, Agnieszka Żulewska, Cezary Pazura i Piotr Stramowski. Pierwszy odcinek „Żmijowiska” obejrzało w ciągu tygodnia ponad 760 tys. widzów. Każdy premierowy odcinek przykuł uwagę około 150-200 tys. osób.
W rankingu obejmującym najciekawsze polskie kryminały w filmie powinien znaleźć się pięciosezonowy serial „Chyłka” (2018-2022) oparty na książkach Remigiusza Mroza pt. „Zaginięcie”, „Kasacja”, „Rewizja”, „Inwigilacja” oraz „Oskarżenie”, który opowiada o prawniczce Joannie Chyłce oraz jej aplikancie Konradzie Oryńskim. Chyłka znana jest z odwagi i bezkompromisowości, co pomaga jej na sali sądowej w obronie klientów, którzy pozornie stoją na przegranej pozycji.
W HBO Max i platformie Player od 2018 roku dostępny jest serial „Ślepnąc od świateł” oparty na powieści Jakuba Żulczyka. Jest to historia dilera Kuby, którego poukładane życie zamienia się w chaos w okolicach Bożego Narodzenia. Do dilera zaczynają odzywać się klienci – gwiazdy, politycy i celebryci z prośbą o wszelkiego rodzaju używki na imprezy firmowe. Kuba zmęczony dotychczasowym życiem postanawia uciec do Argentyny, ale wbrew pozorom ucieczka na antypody nie jest taka prosta.
Polskie filmy na podstawie kryminałów
Również w serwisie Player od 2022 ogladać można „Behawiorystę” według Remigiusza Mroza. Fabuła skupia się na pojedynku wykładowcy i eksperta w dziedzinie kinezyki oraz maniaka komputerowego i nieprzewidywalnego mordercy. Dobry charakter próbuje powstrzymać przeciwnika przed popełnieniem brutalnej zbrodni, ale okazuje się, że makabryczne widowisko jest transmitowane online na oczach tysięcy widzów. W tych okolicznościach tytułowy behawiorysta musi odgadnąć kolejny krok zabójcy.
„Szadź” to serial (2020-2022) emitowany w Playerze oparty na powieści Igora Brejdyganta o policjantce Agnieszce Polkowskiej oraz jej zawodowym partnerze Tomaszu Mrówcu, którzy zostają zaangażowani w śledztwo w sprawie brutalnego morderstwa kobiety w lesie kolo Opola. Kobieta padła ofiarą seryjnego mordercy, którym jest religioznawca i wykładowca na uniwersytecie. Policjantka za wszelką cenę będzie starała się zdemaskować mężczyznę prowadzącego podwójne życie i odkryć, co łączy ją z zabójcą.
Ekranizacje książek kryminalnych
Od dwóch lat w serwisie Canal Plus niesłabnącym zainteresowaniem widzów cieszy się „Król”, serial oparty na powieści Szczepana Twardocha o tym samym tytule. Akcja rozgrywa się w Warszawie w 1937 roku, a jednym z bohaterów tej wielowątkowej opowieści jest Jakub Szapiro, żydowski bokser, który marzy, by zostać królem przestępczego podziemia stolicy. Uwikłany w skomplikowane relacje z trzema kobietami Jakub stanie wkrótce do decydującej walki o władzę na ulicach miasta.
W obsadzie filmu znaleźli się m.in. Michał Żurawski, Arkadiusz Jakubik, Andrzej Seweryn, Borys Szyc, Janusz Gajos, Anna Nehrebecka, Jacek Braciak, Adam Ferency i Magdalena Boczarska.
Najlepsze ekranizacje polskich kryminałów
“Ziarno prawdy” jest dostępną teraz w telewizji publicznej kinową ekranizacją drugiej części bestsellerowej trylogii kryminalnej o prokuratorze Teodorze Szackim („Uwikłanie”, „Ziarno prawdy”, „Gniew”) Zygmunta Miłoszewskiego. Akcja filmu została osadzona w Sandomierzu, dokąd przeniósł się Szacki, który szybko przeżywa rozczarowanie nowym miejscem. W Sandomierzu prowadzi śledztwo w sprawie zabójstwa młodej kobiety, powszechnie szanowanej, lokalnej działaczki społecznej, której ciało znaleziono w pobliżu synagogi. Okazuje się, że z ofiary spuszczono krew za pomocą narzędzi, jakich używa się podczas rytualnych ubojów zwierząt.
W filmie Borysa Lankosza, który otrzymał za niego nominację do Złotych Lwów, występują m.in. Robert Więckiewicz, Jerzy Trela, Krzysztof Pieczyński, Magdalena Walach i Aleksandra Hamkało.