Artykuł zaktualizowany 23 stycznia 2025
Jeśli marzy Ci się poszerzenie horyzontów zawodowych, być może własna działalność gospodarcza jest dla Ciebie. To w zasadzie jedyny sposób na prawdziwą swobodę, brak szefa i nieograniczone możliwości zarobkowe. Mimo iż prowadzenie działalności gospodarczej wiąże się z ryzykiem i ciężką pracą, samo jej założenie nie jest trudne. Sprawdź jak założyć działalność gospodarczą i co musisz o tym wiedzieć.
Kiedy zakładanie działalności gospodarczej nie jest wymagane?
Zanim zaczniesz się zastanawiać, jak założyć działalność gospodarczą, warto sprawdzić, czy faktycznie musisz i powinieneś to robić. Drobna działalność na własną rękę wcale nie wymaga bowiem zakładania firmy. Można ją prowadzić w ramach tzw. działalności nierejestrowej – nie wymaga ona żadnej rejestracji w urzędzie i nie wiąże się z obowiązkiem opłacania ZUS-u czy też odprowadzania regularnych zaliczek na podatek dochodowy.
Kwestie związane z działalnością nierejestrową reguluje Ustawa Prawo Przedsiębiorców z 2018 roku (Dz.U. 2018 poz. 646). Zgodnie z obowiązującymi przepisami działalność zarobkowa na własny rachunek bez konieczności jej rejestracji w CEIDG może być prowadzona, jeśli:
- uzyskiwane z niej przychody (kwoty należne, nawet jeśli nie zostaną faktycznie otrzymane) nie przekraczają w żadnym miesiącu 50% kwoty przewidzianego ustawowo minimalnego wynagrodzenia za pracę (w 2023 jest to 1745 zł, a od lipca 1800 zł),
- dana osoba fizyczna w okresie ostatnich 60 miesięcy nie wykonywała działalności gospodarczej.
Pierwsze kryterium jest tutaj bardzo ważne, ponieważ jeśli w jakimkolwiek miesiącu twoje przychody przekroczą wyznaczony pułap, założenie działalności będzie wymagane. Co więcej, przedsiębiorca w takiej sytuacji ma na to zaledwie 7 dni.
Kto może założyć działalność gospodarczą w Polsce?
Mimo wszystko chcesz lub musisz założyć działalność gospodarczą w Polsce? Możesz to zrobić, jeśli jesteś pełnoletni i masz:
- obywatelstwo Polski (bez dodatkowych ograniczeń),
- obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej i państw członkowskich Europejskiego Obszaru Gospodarczego (na takich samych zasadach jak obywatele Polski),
- obywatelstwo jednego z państw spoza Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Obszaru Gospodarczego – pod warunkiem posiadania w Polsce odpowiedniego tytułu pobytowego, np. zezwolenia na pobyt stały, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej czy zezwolenia na pobyt czasowy wydanego w określonym celu.
Ponadto nie trzeba spełniać żadnych dodatkowych warunków. Należy jednak mieć na uwadze, że zakładanie działalności gospodarczej może być niedozwolone ze względu na wyrok sądu zakazujący prowadzenia przedsiębiorstwa. Ponadto należy mieć na uwadze, że niektóre rodzaje działalności wymagają uzyskania koncesji lub specjalnego zezwolenia.
Zakładanie działalności gospodarczej – jaką formę prawną wybrać
Rozważania na temat tego, jak założyć działalność gospodarczą, muszą poczekać do momentu, w którym zdecydujesz, jaką formę prawną powinna przyjąć Twoja firma. Możliwości są dość szerokie! Polskie prawo przewiduje możliwość prowadzenia działalności w formie:
- JDG (jednoosobowej działalności gospodarczej),
- spółki cywilnej,
- spółki jawnej,
- spółki partnerskiej,
- spółki komandytowej,
- spółki komandytowo-akcyjnej,
- spółki z o.o.,
- spółki akcyjnej.
Warto wiedzieć, że prowadzenie działalności gospodarczej w formie jednoosobowej jest najprostsze i zdecydowanie najpopularniejsze. Na drugim miejscu znajduje się spółka cywilna. W tym przypadku formalności przy zakładaniu, ale też prowadzeniu firmy są uproszczone. Tym samym obie te formy prawne są idealne dla nowych przedsiębiorców.
Jak założyć działalność gospodarczą?
Zakładanie działalności gospodarczej nie jest trudne, jeśli wybierzesz firmę jednoosobową lub spółkę cywilną. W tym przypadku nie jest potrzebny wpis do KRS – wystarczy złożyć wniosek o dokonanie wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Robi się to za pomocą jednego formularza. Wymaga on podania m.in.:
- nazwy firmy,
- daty rozpoczęcia działalności,
- przewidywanej liczby pracowników,
- kodów PKD (Polskiej Klasyfikacji Działalności) opisujących zakres działalności firmy,
- wybranej formy opodatkowania (PIT według stawki liniowej lub skali podatkowej albo ryczałt ewidencjonowany),
- wybrana forma zaliczki na podatek dochodowy (miesięczna lub kwartalna),
- sposób prowadzenia ewidencji rachunkowej i dane biura rachunkowego.
Formularz można złożyć osobiście urzędzie miasta lub gminy, listownie, ale też online – wystarczy potwierdzenie np. Profilem Zaufanym lub podpisem kwalifikowanym. Ten krok wystarczy do założenia jednoosobowej działalności gospodarczej. Założenie spółki wymaga dodatkowo jedynie zawarcia na piśmie prostej umowy pomiędzy wspólnikami.
