kielich mszalny

Kielich mszalny – symbolika i znaczenie dla chrześcijan

Artykuł zaktualizowany 19 września 2022

To podstawowe narzędzie liturgiczne, które należy do głównych elementów ołtarza. Kielich mszalny jest charakterystyczny i widoczny dla wiernych, ponieważ w czasie celebracji mszy świętej jest podnoszony przez kapłana. Służy do spożywania konsekrowanego wina, nawiązującego do krwi Pańskiej. Przekonaj się, skąd się wywodzi jego tradycja i co reprezentuje.

W czasie liturgii kielich mszalny zaopatrzony jest w tzw. bieliznę kielichową, którą stanowią: puryfikaterz, palka, korporał i welon używanych do okrywania lub wycierania kielicha. Do zestawu zaliczana jest także patena płaska oraz hostia położona na patenie. Kielich mszalny symbolizuje mękę Pańską oraz Ostatnią Wieczerzę. W Kościele Katolickim jest symbolem Komunii Świętej. Naczynie ma elegancką postać, ponieważ kielichy mszalne wyróżnia złoto i bogate zdobienie, choć dostępne są także ich proste, minimalistyczne wersje.

Historia kielicha mszalnego

Kielich był wymieniany już w Starym i Nowym Testamencie. Król Dawid pisał o nim: „Podniosę kielich zbawienia i wezwę imienia Pańskiego”, a Święty Paweł wskazywał, że „Złoty kielich oznacza wszystkie skarby mądrości ukryte w Chrystusie”. W starożytnej Grecji i Rzymie z bogato zdobionych kielichów pito wino, dlatego liturgiczne naczynie swój obecny wygląd czerpie z antycznej spuścizny.

Początkowo, we wczesnym chrześcijaństwie był drewniany lub ceramiczny (potem pojawiały się również wersje ze złota, srebra, miedzi, kryształu i onyksu), ale podczas jednego z soborów ujednolicono jego wygląd, ograniczając materiał tylko do złota i srebra, żeby podkreślić ważność i dostojność liturgii. Kielich prezentował różne oblicza, charakterystyczne dla danych epok – od bogatych ornamentów baroku i monumentalnego kształtu po smuklejszy profil i skromniejsze zdobienia gotyku. Współczesne kielichy mszalne łączą gotyk z nowożytnością, prezentując na co dzień smukłe i zredukowane w dekoracjach formy. Posiłkują się bardziej ozdobionymi okazami jedynie podczas specjalnych uroczystości liturgicznych.

Kielich mszalny – czym jest i dlaczego jest ważny?

W tekstach biblijnych kielich symbolizuje ludzkie losy, zarówno szczęśliwe, jak i tragiczne. Podkreśla szczególną obecność Boga w życiu człowieka i bogactwo Jego darów jako „kielich napełniony po brzegi”. Jego znaczenie jest równoznaczne z obfitością łask Bożych i synonimem ofiarnego dziękczynienia. Kapłan podnosi kielich podczas mszy świętej, jako podziękowanie, ponieważ w biblii napisano, że „wdzięczny człowiek podnosi w górę puchar”. Jest uosobieniem Stwórcy jako „kielich z ręki Boga” i Chrystusa, który podczas ostatniej wieczerzy mówił: „Ilekroć bowiem spożywacie ten chleb albo pijecie kielich, śmierć Pańską głosicie, aż przyjdzie”.

Kielich eucharystyczny to szczególny przedmiot kultu, naczynie Krwi Pańskiej. Symbolizuje również Nowe Przymierze, czyli współczesnego człowieka, którego życie dokonuje się w Chrystusie i w Bogu. Nieustannie potwierdza obecność Boga i głosi przymierze zawartego na mocy krwi i krzyża. Jest znakiem Kościoła jako wspólnoty, podkreślającym, że ona wciąż żyje.

Dodaj komentarz