kobieta z angina

Angina – jak leczyć? Czy da się uniknąć antybiotyku?

Artykuł zaktualizowany 3 sierpnia 2023


Infekcje bakteryjne stanowią ok. 15–30% wszystkich zakażeń gardła. Najczęściej dotyczą dzieci oraz młodzieży w wieku od 5 do 15 lat, bardzo rzadko występują u dzieci poniżej 3. roku życia i osób dorosłych. Do zachorowań na anginę dochodzi głównie zimą i wiosną. Ze względu na występowanie szeregu uporczywych objawów i ryzyko powikłań wskazane jest podjęcie leczenia. Angina – jak leczyć w domu? Czy trzeba przyjmować antybiotyk? Kiedy nie ma konieczności stosowania antybiotykoterapii? Odpowiadamy!


Angina – leczenie bez antybiotyku – czy jest możliwe?

O konieczności wdrożenia antybiotykoterapii decyduje lekarz, stawiając odpowiednie rozpoznanie. Do klinicznej oceny ryzyka zakażenia bakteryjnym zapaleniem gardła (paciorkowcem ropotwórczym) posługiwać się należy skalą Centora-Mclsaaca. W przypadku tej skali dodaje się 1 punkt za każdy z wymienionych parametrów, przy czym maksymalnie przyznać można 5 punktów (1).

Parametry w skali Centora-Mclsaaca wykorzystywanej do rozpoznania anginy to (1):

  • gorączka powyżej 38°C,
  • obrzęk migdałków i nalot na ich powierzchni,
  • powiększenie i bolesność węzłów chłonnych szyjnych przednich,
  • brak kaszlu,
  • wiek od 3 do 14 lat (za wiek powyżej 45 lat odejmuje się 1 punkt).

Prawdopodobieństwo rozpoznania anginy

Liczba punktów przyznanych choremu w skali Centora-Mclsaaca decyduje o prawdopodobieństwie rozpoznania anginy i konieczności wdrożenia antybiotykoterapii (1):

  • 51–53% w przypadku uzyskania do 4 punktów – wskazanie do rozpoczęcia antybiotykoterapii empirycznej,
  • 28–35% w przypadku uzyskania 3 punktów – lekarz najczęściej decyduje o podaniu antybiotyku,
  • 11–17% w przypadku uzyskania 2 punktów – należy wykonać szybki test lub badanie mikrobiologiczne wymazu z gardła, a jeśli wynik jest dodatni, to zastosować antybiotyk,
  • 5–10% w przypadku uzyskania 1 punktu – nie powinno się stosować antybiotykoterapii.

Jak wygląda leczenie anginy?

Wystąpienie objawów bakteryjnego zapalenia gardła powinno skłonić do wizyty u lekarza. Specjalista na podstawie obrazu klinicznego zdecyduje o dalszym postępowaniu i formie leczenia.

Angina – jak leczyć bez antybiotyku? W większości przypadków anginy antybiotykoterapia jest zalecana ze względu na wysoką skuteczność leczenia. Przyjmowanie antybiotyku zapobiega powikłaniom nieropnym takim jak gorączka reumatyczna, młodzieńcze reaktywne zapalenie stawów czy kłębuszkowe zapalenie nerek i ogranicza powikłania ropne, w tym ropień okołomigdałkowy, zapalenie ucha i zatok przynosowych. Ponadto zmniejsza zakaźność (przy odpowiednio dobranym antybiotyku chory przestaje zakażać po ok. 24 godzinach), zmniejsza nasilenie objawów anginy i skraca czas trwania choroby (1).

Widać zatem, że antybiotykoterapia przy anginie ma bardzo wiele zalet. Jeśli więc prawdopodobieństwo rozpoznania infekcji bakteryjnej gardła jest wysokie lub zakażenie bakteryjne zostanie potwierdzone badaniami, pacjentowi najczęściej przepisywany jest antybiotyk.

Angina – jak leczyć domowy sposobami?

Wsparciem dla antybiotykoterapii przy anginie może być kuracja domowymi sposobami. Leczenie objawowe w przypadku anginy obejmuje (2):

  • odpoczynek, najlepiej w łóżku (jeśli dziecko źle się czuje i ma bardzo nasilone objawy anginy, odradza się posyłanie go do przedszkola czy szkoły),
  • picie dużej ilości płynów (szczególnie ważne przy gorączce ze względu na ryzyko odwodnienia),
  • stosowanie leków przeciwbólowym i przeciwgorączkowych (np. paracetamol lub NLPZ),
  • stosowanie preparatów do ssania o miejscowym działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym.

Ile trwa leczenie anginy?

Każdy przypadek jest inny, dlatego trudno jest dokładnie powiedzieć, ile potrwa leczenie anginy, jednak większość zapaleń gardła ustępuje w ciągu 3–4 dni, nawet bez antybiotyku. Trzeba jednak wyraźnie podkreślić, że nieleczona angina wiąże się z nieco większym ryzykiem powikłań ropnych, dlatego nie powinno się rezygnować z leczenia (2).

Bibliografia:

  1. Zielnik-Jurkiewicz B., Zapalenie gardła i migdałków podniebiennych (https://podyplomie.pl/system/products/sample_pdfs/000/007/457/original/choroby_laryngologiczne_u_dzieci.pdf).
  2. Sawiec P., Mrukowicz J., Szenborn L., Ostre zapalenie gardła i migdałków (angina), Medycyna Praktyczna, Interna, 2020.

Dodaj komentarz